مسئولیت های شرکت تجاری

 

مسئولیت در لغت به معنای آنچه که انسان از وظایف و اعمال و افعال عهده دار و مسئول آن باشد. مسئولیت به معنی موظف بودن به انجام دادن امری است و مسئول کسی است که تعهدی در قبال دیگری بر عهده دارد که اگر از ادای آن سرباز بزند از او بازخواست می شود.

سوالی که ممکن است مطرح شود این است که آیا شرکت های تجاری نیز مانند اشخاص حقیقی، می توانند دارای مسئولیت باشند یا خیر ؟ در این نوشتار به توضیح مختصری راجع به این مهم می پردازیم.

مسئولیت های شرکت تجاری

1- مسئولیت مدنی : یکی از مهم‌ترین بخش‌های حقوق مدنی با توجه به کاربردی که امروزه در عرصه‌ی دعاوی دارد، مسئولیت مدنی است. حوزه‌ی مزبور در عصر حاضر اهمیت روزافزونی یافته است. تعریف ساده از مسئولیت مدنی آن است که شخصی که با دیگری رابطه‌ی قراردادی ندارد . در واقع، در هر مورد که شخصی موظف به جبران خسارت دیگری باشد، می‌گویند در برابر او مسئولیت مدنی دارد یا ضامن است.

مسئولیت مدنی در نظام های مختلف حقوقی، در مقایسه با بسیاری از شاخه های حقوق، بیشترین همسانی را با یکدیگر داشته و با توجه به روند جهانی شدن حقوق و اقتصاد و راه یافتن علوم و فنون غربی به کشورهای جهان سوم،این همسانی روز به روز در حال افزایش است.

اهمیت مسئولیت مدنی تا آنجا است که اصل ضرر نزدن به دیگری به وم جبران ضرر ناروا» را یکی از سه اصل موضوعه اخلاق و حقوق دانسته اند.تحولات اجتماعی و عوض شدن چهره تمدن بشری ،اهمیت مسئولیت مدنی را دو چندان کرده است.

شرکت های تجاری و سایر اشخاص حقوقی می توانند مانند اشخاص حقیقی ، دارای مسئولیت مدنی باشند. مسئولیت مدنی شرکت های تجاری تابع قواعد عام مسئولیت مدنی می باشد.

2- مسئولیت کیفری : به طور كلی باید گفت اام شخص به پاسخگویی در قبال تعرض به دیگران، خواه به جهت حمایت از حقوق فردی صورت گیرد و خواه به منظور دفاع از جامعه، تحت عنوان مسئولیت كیفری» یا مسئولیت جزایی» مطرح می‌شود. با این وجود، در هیچ یك از قوانین جزایی چه در گذشته و چه در حال حاضر، ماهیت حقوقی و تعریف مسئولیت كیفری به طور مشخص بیان نشده است. به هر حال، مسئولیت كیفری نوعی اام شخصی به پاسخگویی آثار و نتایج نامطلوب پدیدة جزایی یا جرم است .

شرکت های تجاری در موارد خاصی در قانون تصریح شده است. بنابراین وجود مسئولیت کیفری برای شرکت های تجاری در حقوق ما پذیرفته شده است. مانند ماده 220 ق. ت که شرکت مختلف را در مواردی به جزای نقدی محکوم می نماید. ذکر این نکته نیز لازم است که مسئولیت کیفری خود شرکت و مسئولیت کیفری مدیران و روسای آن، دو عنوان جداگانه می باشد. در صورتی مسئولیت کیفری متوجه خود شرکت است که مجازات متوجه خود شرکت باشد. بدیهی است که برخی مجازات ها مانند شلاق و حبس نسبت به اشخاص حقوقی قابل اعمال نیست، و اگر اعمال گردد نسبت به اعضاء حقیقی شرکت ها مانند مدیران ممکن است اعمال گردند.

حق مطالبه خسارات

سوال آن است که کدام دسته از خسارات نسبت به اشخاص حقوقی من جمله شرکت های تجاری قابل تصور است ؟

1- خسارات بدنی : بدیهی است که این خسارات نسبت به اشخاص حقوقی قابل تصور نیست.

2- خسارات مالی : این خسارات نسبت به اشخاص حقوقی قابل تصور است و از این رو قابل مطالبه است.

3- خسارات معنوی : خسارات معنوی خود بر دو دسته اند :

_ لطمه به عواطف و احساسات : بدیهی است که این خسارات نسبت به اشخاص حقوقی قابل تصور نیست.

_ لطمه به حیثیت : این خسارات نسبت به اشخاص حقوقی قابل تصور است و از این رو قابل مطالبه است.